فرآیند حسابداری شرکت‌های خدمات

در دنیای امروز ، بخش خدمات سهم قابل توجهی از اقتصاد را به خود اختصاص داده است. در کشور ایران نیز، در دو دهه گذشته، سهم بخش خدمات از کسب و کار، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است بنابراین حسابداری شرکت‌های خدماتی نیز یکی از حوزه‌های اساسی در مدیریت مالی است که نقش حیاتی در عملکرد بهینه این شرکت‌ها ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی مراحل و روش‌های حسابداری در شرکت‌های خدماتی می‌پردازیم.

تعریف شرکت خدماتی

شرکت‌های خدماتی به شرکت‌هایی گفته می‌شود که خدمات خاصی را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. این خدمات ممکن است در زمینه نظافت، پرستاری، تأسیسات یا سایر حوزه‌های مشابه باشد. برخلاف شرکت‌های تولیدی، این نوع شرکت‌ها محصولی برای فروش ندارند و درآمد آن‌ها از ارائه خدمات حاصل می‌شود. امروزه شکل و نحوه ارائه این خدمات در حال تغییر است و به سمت فعالیت های چون برون سپاری، خدمات فناوری اطلاعات، انجام کار به صورت دورکاری و حتی فعالیتهای استارتاپی ، در حال حرکت است.

«برای آشنایی بیشتر با جزئیات و نکات تکمیلی، پیشنهاد می‌کنیم مقاله حسابرسی بیمه را نیز مطالعه‌ کنید.»

اهمیت حسابداری در شرکت‌های خدماتی

حسابداری در شرکت‌های خدماتی تنها به مدیریت هزینه‌ها محدود نمی‌شود. این بخش نقش مهمی در موارد زیر دارد:

1. مدیریت بهای تمام شده خدمات : با توجه به فضای رقابتی، محاسبه دقیق و به موقع بهای تمام شده خدمات، به جهت حفظ سهم کسب و کار و قابلیت رقابت با دیگران، اهمیت بسزایی دارد.
2. مدیریت بیمه تامین اجتماعی : ضریب حق بیمه قراردادهای خدماتی، تقریبا دو برابر بخش تولید و پیمانکاری است از سوی دیگر بسیاری از شرکتهای خدماتی مشمول معافیت های بیمه ای می باشند، لذا عدم اطلاع از قوانین بیمه ای مرتبط با این بخش، بار مالی زیادی را متوجه شرکتها می کند.
3. مدیریت مالیات‌ها: از آنجایی که معمولا ضرایب مالیاتی بخش خدمات، بیش از سایر بخش ها (تولیدی، بازرگانی و پیمانکاری) است، لذا ، مدیریت صحیح مالیات ها و اطلاع دقیق از آخرین قوانین و بخشنامه ها، اهمیت بسزایی در مدیریت سود شرکتها دارد.
4. کنترل هزینه‌ها: هزینه حقوق و دستمزد، برون سپاری و تبلیغات، معمولا بیشترین سهم هزینه های بخش خدمات را تشکیل می دهند لذا مدیریت این هزینه‌ها برای افزایش سودآوری، اهمیت بسزایی را دارد.

چارچوب حسابداری در شرکت‌های خدماتی

برای انجام دقیق حسابداری شرکت‌های خدماتی، مراحلی به شرح زیر طی می‌شود:

1. جمع‌آوری اسناد: دریافت مدارک مربوط به هزینه‌ها و درآمدها.
2. تجزیه ‌و تحلیل اسناد: بررسی اسناد برای ثبت صحیح در دفاتر.
3. ثبت اسناد حسابداری: وارد کردن اطلاعات در نرم‌افزارهای حسابداری.
4. محاسبه دقیق بهای تمام شده : تهیه کاربرگ های بهای تمام شده به ویژه در بخش دستمزد.
5. تنظیم دفاتر قانونی: شامل دفتر روزنامه، دفتر کل و دفتر معین.
6. مانده‌گیری و تراز آزمایشی: بررسی صحت حساب‌ها.
7. تهیه صورت‌های مالی: ارائه گزارش‌های سود و زیان، ترازنامه و جریان نقدی.

صورت‌های مالی شرکتهای خدماتی

در شرکتهای خدماتی نیز همانند سایر شرکتها، صورت‌های مالی اساسی ، شامل موارد زیر است لیکن بهای تمام شده بخش خدمات با بخش تولید و پیمانکاری کمی متفاوت است ؛ چراکه در اینجا موجودی مواد و کالا نداریم :

• صورت وضعیت مالی:  نشان‌دهنده دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شرکت.
• صورت سود و زیان:  نمایش درآمدها،بهای تمام شده، هزینه های عمومی و …  شرکت.
• صورت جریان‌های نقدی:  تحلیل جریان وجوه نقد ورودی و خروجی که معمولا به روش غیرمستقیم انجام می شود.

کدینگ حسابداری در شرکت‌های خدماتی

از آنجایی که در شرکتهای خدماتی، عملیات تولید و بازرگانی انجام نمی شود لذا در کدینگ حسابداری این شرکتها، حسابهای مرتبط با موجودی کالا (مواد اولیه، کالیا در جریان ساخت و کالای ساخته شده) و هزینه های سربار تولید، نداریم و مابقی حسابها، همانند سایر شرکتها طبقه بندی می گردند.

ثبت‌های حسابداری شرکت‌های خدماتی

مهمترین مواردی که در حسابداری شرکت‌های خدماتی ثبت می‌شود، عبارتند از:

• ثبت و شناسایی هزینه حقوق و دستمزد و تخصیص به بخشهای خدماتی.
• قراردادهای بین کارفرما و نیروهای خدماتی.
• هزینه‌های جاری شرکت.
• درآمدهای ارائه خدمات.
• ثبت و شناسایی سایر درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی مانند سرمایه‌گذاری‌های شرکت.

نتیجه‌گیری

حسابداری شرکت‌های خدماتی با مدیریت دقیق هزینه‌ها، شفاف‌سازی مالی و رعایت قوانین مالیاتی، به عملکرد بهینه این شرکت‌ها کمک می‌کند. استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته و کدینگ مناسب، از جمله ابزارهای مؤثر در این حوزه هستند