روشهای نگهداری و قیمتگذاری موجودی کالا در حسابداری
انواع روشهای نگهداری و قیمتگذاری موجودی کالا چیست؟
در حسابداری موجودی مواد و کالا، نگهداری موجودی کالا به دو روش دائمی و ادواری انجام میشود و قیمتگذاری کالاها معمولاً بر اساس روشهایFIFO (اولین صادره از اولین وارده)،LIFO (اولین صادره از آخرین وارده) ، میانگین موزون و شناسایی ویژه صورت میگیرد. این روشها برای مدیریت بهتر موجودی و تعیین صحیح بهای تمام شده کالاهای فروش رفته اهمیت دارند.
روش نگهداری دائم موجودی کالا
در روش دائم، تمامی تغییرات موجودی کالا مانند خرید، فروش، مصرف، برگشت خرید و برگشت فروش به صورت ریالی و مقداری در حساب « موجودی کالا » و سیستم انبار ثبت میشود. به این ترتیب موجودی کالا در هر لحظه نشاندهنده مبلغ و مقدار واقعی است و بهای تمام شده کالای مصرف شده یا فروش رفته بهروز محاسبه میشود.
ثبتهای حسابداری در روش دائم:
-
خرید کالا:
بدهکار: موجودی کالا (مقدار × نرخ خرید)
بستانکار: حسابهای پرداختنی (تفصیل تامینکننده)
-
برگشت از خرید:
بدهکار: حسابهای پرداختنی
بستانکار: موجودی کالا (مقدار برگشت × نرخ)
-
مصرف مواد (ارسال به خط تولید):
بدهکار: کالای در جریان ساخت
بستانکار: موجودی کالا
-
فروش کالا:
بدهکار: حسابهای دریافتنی (تفصیل مشتری)
بستانکار: فروش داخلی محصولات
-
ثبت بهای تمام شده کالای فروش رفته:
بدهکار: بهای تمام شده کالای فروش رفته
بستانکار: موجودی کالا
-
برگشت از فروش:
بدهکار: موجودی کالا
بستانکار: بهای تمام شده کالای فروش رفته
بدهکار: برگشت از فروش داخلی
بستانکار: حسابهای دریافتنی
نرمافزار حسابداری با استفاده از روشهای جریان هزینه FIFO، LIFO ، میانگین موزون ، شناسایی ویژه، بهای تمام شده را محاسبه و در سیستم انبار ثبت میکند.
روش نگهداری ادواری موجودی کالا
در روش ادواری، حساب موجودی کالا در طول سال فقط نشاندهنده موجودی اول دوره است و تغییرات خرید، فروش و برگشتها در حسابهای جداگانه ثبت میشود. در پایان دوره، حساب موجودی کالا با موجودی واقعی پایان دوره تعدیل میشود.
ثبتهای حسابداری در روش ادواری:
-
خرید:
بدهکار: حساب خرید
بستانکار: حسابهای پرداختنی
-
برگشت از خرید:
بدهکار: حسابهای پرداختنی
بستانکار: برگشت از خرید
-
فروش:
بدهکار: حسابهای دریافتنی
بستانکار: فروش داخلی
-
برگشت فروش:
بدهکار: برگشت از فروش داخلی
بستانکار: حسابهای دریافتنی
-
موجودی پایان دوره:
بدهکار: بهای تمام شده کالای فروش رفته
بستانکار: موجودی کالا (اول دوره)
بدهکار: موجودی کالا (پایان دوره)
بستانکار: بهای تمام شده کالای فروش رفته
دلایل نگهداری موجودی کالا
- کنترل مقدار و تامین حداقل موجودی کالا جهت جلوگیری از توقف تولید یا از دست رفتن بازار.
- ثبت دقیق ریالی و مقداری موجودی برای تعیین صحیح بهای تمام شده و سودآوری شرکت.
- پاسخ به نیازهای کنترلی و مالیاتی شرکتها، که در روش ادواری به صورت دقیق ممکن نیست.
- نرمافزارهای حسابداری معتبر معمولا از روشهای قیمت گذاری FIFO , LIFO و میانگین موزون استفاده می کنند.
جدول خلاصه روشهای نگهداری و قیمتگذاری موجودی کالا
| موضوع | توضیحات مختصر |
| روش نگهداری دائم | ثبت لحظهای تغییرات ریالی و مقداری موجودی کالا |
| روش نگهداری ادواری | ثبت تغییرات خرید و فروش در حسابهای جدا و تعدیل پایان دوره |
| روش قیمتگذاری کالا | FIFO، LIFO، میانگین موزون، شناسایی ویژه |
| محدودیتهای نرمافزار | عدم پشتیبانی از LIFO و FIFO در برخی نرمافزارها |
| اهمیت نگهداری موجودی | کنترل مقدار، تامین نیاز تولید و بازار، تعیین بهای تمام شده |
شرکت ما در شیراز با تخصص و تجربه بالا، خدمات مشاوره و اجرای اصول نگهداری و قیمتگذاری موجودی کالا را با بکارگیری بهترین نرمافزارهای حسابداری ارائه میدهد. این خدمات به حسابداران و کارفرمایانی که قصد برونسپاری امور حسابداری و مالیاتی خود را دارند، کمک میکند تا کنترل دقیق و بهینهای بر موجودی کالاهایشان داشته باشند و هزینهها را بهینه کنند.
جمعبندی
نگهداری و قیمتگذاری صحیح موجودی کالا، نقش کلیدی در تعیین بهای تمام شده و سودآوری شرکتها دارد. روشهای دائم و ادواری هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند، اما روش دائم با ثبت لحظهای تغییرات و بهای تمام شده دقیقتر، به ویژه در نرمافزارهای مدرن، بیشتر توصیه میشود. همچنین روشهای قیمتگذاری مثل FIFO و میانگین موزون، در تعیین هزینهها موثرند، اما محدودیتهای قانونی بر استفاده از برخی روشها (مانند LIFO) وجود دارد. استفاده از مشاوره تخصصی و نرمافزارهای مناسب، به حسابداران و مدیران در شیراز کمک میکند تا مدیریت موجودی کالا را به بهترین شکل انجام دهند.




