تفاوت مالیات عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

اگر صاحب کسب‌وکار یا حسابدار هستید، احتمالاً با دو مفهوم پرکاربرد مالیات عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده مواجه شده‌اید. اما تفاوت اصلی این دو مالیات چیست؟ پاسخ کوتاه این است: مالیات عملکرد، سهمی از سود شماست که به دولت پرداخت می‌کنید، اما مالیات ارزش افزوده، مبلغی است که مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌کند و شرکتها تنها واسطه انتقال آن به دولت هستید.

خلاصه تفاوت مالیات عملکرد و مالیات ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) چیست؟

مالیات بر ارزش افزوده، نوعی مالیات غیرمستقیم است که مصرف‌کننده هنگام خرید کالا یا خدمات می‌پردازد و فروشنده موظف است آن را به حساب دولت واریز کند. نرخ این مالیات در قانون 9% است لیکن در قانون بودجه سنواتی سالهای 1403 و 1404 این نوع مالیات در ایران با نرخ ۱۰٪ (ترکیب مالیات و عوارض) محاسبه می‌شود و مهلت ارائه اظهارنامه آن هر 15 روز پس از پایان فصل و مهلت پرداخت آن یک ماه پس از پایان هر فصل است.

نحوه محاسبه مالیات ارزش افزوده

برای محاسبه این مالیات کافی است تفاوت بین «مالیات دریافتی از فروش» و «مالیات پرداخت‌شده بابت خرید مواد اولیه یا خدمات» را محاسبه کرده و مازاد آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید. در صورتی که مالیات پرداخت‌شده بیشتر از دریافتی باشد، می‌توان آن را به دوره‌های بعد منتقل یا در خواست استرداد از سازمان مالیاتی کرد.

نمونه محاسبه ساده:

فرض کنید شرکتی کالاهایی به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان خرید کرده و ۱۰ میلیون مالیات پرداخت کرده است. در ادامه، همان کالاها را به مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان فروخته و ۱۵ میلیون تومان مالیات از خریدار گرفته است. در این حالت، شرکت باید مابه‌التفاوت (۵ میلیون تومان) را به سازمان مالیاتی پرداخت کند.

برنا ثبت | شریک حقوقی و اداری کسب‌ و کار شما

مالیات عملکرد چیست؟

مالیات عملکرد یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که بر سود خالص شرکت‌ها و کسب‌وکارها تعلق می‌گیرد. این مالیات پس از محاسبه درآمدها و هزینه‌ها در پایان سال مالی مشخص می‌شود و مطابق قانون، معادل ۲۵ درصد سود خالص باید به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود.

موعد ارائه اظهارنامه عملکرد

مطابق ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقوقی موظف‌اند حداکثر تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی، اظهارنامه عملکرد خود را به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند. برای مثال اگر سال مالی شرکت در پایان اسفند تمام شود، تا پایان تیرماه فرصت ارسال اظهارنامه وجود دارد.

چه کسانی مشمول مالیات عملکرد هستند؟

تمامی اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و مؤسسات انتفاعی) با هر نوع فعالیت اقتصادی – چه در ایران و چه در خارج از کشور – مشمول مالیات عملکرد هستند. نرخ پایه این مالیات ۲۵٪ سود خالص پس از کسر معافیت‌ها و زیان‌های احتمالی است که برای برخی از فعالیات ها معافیت و بخشودگی هایی در قانون پیش بینی شده است.

خدمات تخصصی مالیاتی در شیراز

شرکت ما با سال‌ها تجربه در حوزه مشاوره مالیاتی، آماده ارائه خدمات تنظیم، ارسال و پیگیری اظهارنامه‌های عملکرد و ارزش افزوده به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ در شیراز و سراسر ایران است. چنانچه نیاز به مشاوره برای محاسبه، اصلاح، یا ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی دارید، با ما در تماس باشید.

نتیجه‌گیری:

درک تفاوت بین مالیات عملکرد و مالیات ارزش افزوده برای هر کسب‌وکار و حسابداری ضروری است. مالیات عملکرد به سود شما وابسته است و باید به‌صورت سالانه تسویه شود، اما مالیات ارزش افزوده به گردش کالا یا خدمات مربوط است و به‌صورت فصلی پرداخت می‌گردد. شناخت این دو نوع مالیات و انجام به‌موقع تکالیف قانونی، از جرایم مالیاتی و هزینه‌های اضافه جلوگیری می‌کند.